wrz 9 2025
Mieszkanie za granicą a rozwód w Polsce
Czy rozwód, gdy jedna ze stron jest za granicą, może się odbyć w Polsce? Jak wygląda taka procedura i gdzie należy złożyć wniosek rozwodowy? Czy małżonkowie muszą osobiście uczestniczyć w postępowaniu sądowym, jeśli nie mieszkają w Polsce? Wyjaśniamy.
Kiedy, mieszkając za granicą, można rozwieść się w Polsce?
Skierowanie sprawy rozwodowej do polskiego sądu, gdy oboje lub jeden z partnerów mieszka za granicą, zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania cywilnego jest możliwe, gdy spełniony zostanie przynajmniej jeden z poniższych warunków:
- oboje małżonkowie mają polskie obywatelstwo, niezależnie miejsca zamieszkania – nie jest wymagane, by którakolwiek ze stron przebywała w Polsce w momencie składania pozwu;
- ostatnie wspólne miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu małżonków znajdowało się w Polsce, a przynajmniej jedna ze stron nadal mieszka w tym okręgu sądowym;
- małżonek, który składa pozew rozwodowy (powód), ma miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu w Polsce co najmniej od roku bezpośrednio przed wniesieniem wniosku o wszczęcie postępowania (niezależnie od obywatelstwa);
- powód ma obywatelstwo polskie i mieszka lub przebywa w Polsce przez co najmniej 6 miesięcy bezpośrednio przed złożeniem pozwu (niezależnie od obywatelstwa małżonka).
Jak wygląda rozwód, gdy jeden z małżonków mieszka poza Polską?
Proces rozwodowy bywa bardziej skomplikowany, gdy jeden z małżonków przebywa za granicą. W takiej sytuacji pozew o rozwód należy skierować do sądu właściwego dla ostatniego wspólnego miejsca zamieszkania małżonków. Natomiast jeśli żaden z partnerów już tam nie mieszka, przy ustalaniu instytucji, która ma zająć się sprawą, bierze się pod uwagę obecne lokum pozwanego, a w następnej kolejności powoda. Na przykład, jeśli po ślubie małżonkowie mieszkali we Wrocławiu, a po rozstaniu jedno z nich wyprowadziło się do Wielkiej Brytanii, to wniosek rozwodowy powinien zostać skierowany do Sądu Okręgowego we Wrocławiu.
Wiele osób zastanawia się, jak wziąć rozwód w Polsce, mieszkając za granicą i czy należy być obecnym na wszystkich rozprawach. Ze względu na to, że sąd przesłuchuje w sprawie obie strony, często zachodzi konieczność pojawienia się na pierwszej z nich, zwłaszcza jeśli małżonek otrzymał od sądu osobiste wezwanie. Brak stawiennictwa w takim przypadku często skutkuje zawieszeniem postępowania. Istnieje jednak opcja złożenia wniosku o zdalny udział w rozprawach. W trakcie postępowania sądowego interesy małżonka mieszkającego za granicą może reprezentować adwokat rozwodowy.
Rozwód w Polsce, gdy oboje małżonków mieszka za granicą
Rozwód Polaków mieszkających za granicą, gdy oboje mają obywatelstwo polskie może odbyć się w Polsce. Właściwy sąd okręgowy zostaje w takim przypadku ustalony przez Sąd Najwyższy na wniosek sądu pierwszej instancji. W piśmie o sygnalizację instancji powód ma prawo wskazać preferowaną jurysdykcję, podpierając się argumentami logistycznymi lub osobistymi. Gdy obie strony mieszkają za granicą, dobrym rozwiązaniem może być rozwód online. Ogranicza to koszty związane z podróżą do kraju, wydatki na noclegi, a także konieczność zapewnienia opieki nad dziećmi. W postępowaniach bez orzekania o winie sprawa często kończy się na pierwszej rozprawie, pod warunkiem braku przeszkód formalnych.
Rozwód w Polsce, gdy jedna ze stron lub oboje partnerów mieszka za granicą, często wymaga dopełnienia większej liczby formalności. Dla wielu par zakończenie związku małżeńskiego w ojczyźnie może okazać się jednak korzystnym rozwiązaniem. Warto podkreślić, że wzięcie rozwodu za granicą, gdy małżeństwo zostało zawarte w Polsce, wiąże się z koniecznością przeprowadzenia procedury uznania wyroku w kraju pochodzenia.