lis 10 2025
Czy można dostać dożywotnie alimenty od byłego małżonka?
Prawomocny rozwód nie zawsze oznacza całkowite zerwanie relacji finansowych. Trzeba mieć świadomość, że rozstanie może prowadzić do wyraźnego pogorszenia sytuacji materialnej, zwłaszcza gdy dotychczasowe życie opierało się na wspólnym budżecie. Partner w gorszym położeniu ma prawo wnioskować o świadczenie alimentacyjne. Wyjaśniamy, czy i kiedy sąd może przyznać dożywotnie alimenty od byłego małżonka.
Kiedy można żądać alimentów po rozwodzie?
Po zakończeniu małżeństwa osoba, która nie posiada wystarczających środków na zaspokojenie codziennych potrzeb, może wnieść do sądu o alimenty od byłego małżonka, zgodnie z art. 60 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Trzeba jednak udowodnić, że po rozwodzie utrzymanie się z własnej pracy lub oszczędności jest trudne albo wręcz niemożliwe.
Żeby pokazać skalę problemu, załóżmy, że mąż porzuca kobietę po 25 latach małżeństwa. Pozostaje ona bez środków do życia, ponieważ przez cały czas prowadziła dom i opiekowała się dziećmi, rezygnując z kariery zawodowej. W chwili rozwodu ma 52 lata, brak kwalifikacji, a dodatkowo cierpi na przewlekłą chorobę wymagającą stałego leczenia. Jej były mąż ma ugruntowaną pozycję zawodową i wysokie dochody, natomiast ona staje przed ryzykiem utraty mieszkania, zadłużenia i koniecznością wyboru między zakupem leków a opłaceniem rachunków. W takiej sytuacji wniosek o dożywotnie alimenty na żonę jest jak najbardziej uzasadniony. Warto przygotować dokumenty i przedstawić sądowi pełen obraz sytuacji. Osoba, która ma wątpliwości co do szans na świadczenie, może skorzystać z porady adwokata od alimentów.
Kiedy sąd przyznaje dożywotnie alimenty od byłego małżonka?
Przepisy dopuszczają dożywotnie alimenty od byłego małżonka w sytuacji, gdy jedna ze stron została uznana za wyłącznie winną rozpadu małżeństwa, a druga nie ma możliwości samodzielnego utrzymania się oraz jej sytuacja materialna wyraźnie pogorszyła się po rozwodzie. Warto jednak wiedzieć, że zasądzenie bezterminowego płacenia alimentów na byłego małżonka, nie oznacza, że trwa ono automatycznie do końca życia płatnika. Bezterminowość oznacza tylko brak z góry określonej daty końcowej. Co więcej, wspomniany art. 60 par. 2 wskazuje, że alimentami może być objęta także osoba, które nie znajduje się w niedostatku. Wystarczy, że poziom życia małżonka niewinnego wyraźnie obniżył się w porównaniu do tego, jaki miał w czasie trwania małżeństwa. Sąd każdorazowo ocenia to indywidualnie.
Jak długo trwają alimenty po rozwodzie bez orzekania o winie?
Jeżeli natomiast rozwód został orzeczony bez wskazania winy lub winę ponoszą obie osoby, obowiązek alimentacyjny trwa z reguły 5 lat i może zostać przedłużony jedynie w szczególnych sytuacjach, gdy utrzymują się istotne potrzeby po stronie uprawnionej. Każda zmiana warunków finansowych lub zdrowotnych może prowadzić do obniżenia świadczenia albo jego uchylenia, dlatego warto dokumentować wydatki, dochody oraz przebieg leczenia, aby móc wykazać swoją sytuację przed sądem.
Nowy związek a obowiązek alimentacyjny
Zawarcie kolejnego małżeństwa przez osobę uprawnioną do alimentów automatycznie kończy obowiązek alimentacyjny. W drugą stronę to jednak tak nie działa. Jeśli osoba zobowiązana do płacenia zawiera nowy związek małżeński, powinność wobec poprzedniego partnera nie wygasa. Zmiana sytuacji życiowej może jednak wpływać na wysokość świadczenia, ponieważ koszty utrzymania nowej rodziny i pojawienie się dzieci mogą zmniejszyć możliwości finansowe zobowiązanego. Sąd bierze pod uwagę potrzeby obu stron.
Z drugiej strony osoba pobierająca wsparcie ma obowiązek dążyć do zwiększenia samodzielności finansowej, np. poprzez podjęcie pracy lub podnoszenie kwalifikacji. Jeśli jej dochody wzrosną albo poprawi się stan zdrowia, obowiązek alimentacyjny może zostać zakończony nawet wtedy, gdy pierwotnie miał charakter bezterminowy. Takie podejście chroni obie strony i dostosowuje wysokość wsparcia do zmieniających się warunków życia.
Dożywotnie alimenty od byłego małżonka są możliwe, ale tylko w wyjątkowych przypadkach. Sąd przyznaje je wtedy, gdy jedna osoba została uznana za wyłącznie winną rozpadu małżeństwa, a druga po rozwodzie żyje na dużo niższym poziomie niż wcześniej. W efekcie taki obowiązek alimentacyjny ma charakter bezterminowy, choć nadal może zostać zmieniony lub uchylony.
